انواع لباس کردی، از قدیم الایام تا به امروز

لباس کردی یکی از معروف‌ترین پوشش‌هایی است که نشانگر فرهنگ مردم کرد زبان است. این لباس در کنار آداب و رسوم مردم کرد زبان نمادی از پوشش خاص قوم کرد است. در میان کردها لباس‌هایی که برای مردان و زنان وجود دارد بسیار متنوع بوده و در رنگ‌های مختلفی دوخته می‌شوند.

این لباس‌ها با توجه به منطقه جغرافیایی شکل و ساختار متفاوتی بنابر شرایط محیطی دارند؛ اما به طور کلی اساس دوختن یکسانی را دنبال می‌کنند. در ادامه با ما همراه باشید تا با انواع لباس کردی در مناطق مختلف آشنا شوید.

 

پیشنهاد میکنیم مقاله زیر رو هم مطالعه بفرمایید:

معرفی خاندان آصف و نقش آنها در سیاست+معرفی ۳ نسل از خاندان آصف

 

قدمت و تاریخ لباس کردی

قدمت لباس‌‌های کردی همانند قدمت خود مردمان کرد دارای پیشینه باشکوهی هستند. کردها از زمانی که مادها به سرزمین ایران آمدند از لباس‌های محلی و سنتی استفاده می‌کردند. هر نوع مدل و طرحی از لباس‌های‌ کردی دارای تاریخچه و دلیلی برای پیدایش آن است. به عنوان مثال بعضی از لباس‌ها برای ایام جنگ طراحی شده است و هر کدام از قسمت‌های لباس برای زنده ماندن شخص حیاتی بوده است.

معرفی انواع لباس کردی

همانطور که می‌دانید محل زندگی هر قومیتی بر سبک پوشش افراد تأثیر بسزایی دارد. لباس‌های کردی بر پایه باورهای مردم کرد طراحی شده‌اند. به همین دلیل رنگ، شکل، جنس و زیورآلات لباس هم مطابق با همین باورها طراحی شده است. در نظر داشته باشید در میان کردهای قدیم، طبقه اجتماعی هر شخصی مطابق با لباسی که بر تن می‌کردند نمایان می‌شد.

 

پیشنهاد میکنیم مقاله زیر رو هم مطالعه بفرمایید:

زندگینامه ،آثار و اشعار مستوره اردلان +تاریخ اردلان

 

جزئیات لباس لباس کردی

لباس کردی در تمام جهان طرفداران بسیاری را به خود اختصاص داده است. جذابیت و زیبایی لباس‌های کردی توانسته است در دنیای مد و فشن امروزی جایگاه مخصوص به خود را بیابد. جالب است بدانید این لباس توانسته است در جشنواره‌ های مد لباس هم چندین بار مقام اول را کسب کند. این مقام بیشتر مختص به لباس‌های کردی زنانه است که در آن جزئیات بیشتری در مقایسه با لباس‌های کردی مردانه رعایت شده است.

لباس‌های زنانه دارای رنگ‌های شاد و جنس‌های متنوعی هستند. در نظر داشته باشید در لباس‌های کردی مردانه از یک جنس پارچه استفاده می‌شود اما در لباس‌های زنانه می‌توان از چندین نوع رنگ و پارچه استفاده کرد.

نحوه دوخت انواع لباس‌های کردی

دوخت جذاب لباس‌های کردی زنانه و مردانه سبب شده است تا این لباس‌ها در دنیای امروزی همچنان‌ توسط این قوم نیز استفاده شود. قطعا آگاه هستید که طراحی لباس زنانه و مردانه‌ی قوم کرد همچون دیگر ملیت‌ها متفاوت است. کردها بر اساس جنسیت، سن، محل زندگی، طبقه مالی و… لباس طراحی کرده‌اند و هر قومی، لباس مختص و ویژه خود را دارند.

اما وجود تن پوش، سر پوش و پای افزار در همه لباس‌های طراحی شده غیر قابل انکار است. به علاوه لباس مجلسی هر کدام از این دسته‌ها در مقایسه با لباس خانگیشان دوخت متفاوتی دارند. به خاطر داشته باشید لباس تمام نواحی کرد نشین از جمله مردم منطقه اورامان، سقز، بانه، گروس، سنندج، مریوان و خراسان، کرمانج با یک دیگر متفاوت هستند.

لباس کردی مردانه

لباس‌های مردان انواع متفاوتی دارند. که در ادامه می‌خواهیم به بررسی کامل این لباس‌ها بپردازیم.

چوخه کردی

این لباس اسم‌های مختلفی دارد اما تمامی آن‌ها دارای دوخت یکسانی هستند. از این نوع لباس بیشتر در فصل زمستان استفاده می‌کنند. دوخت لباس چوخه از منطقه هورامان شروع شده اما در سایر مناطق کرد زبان نیز مورد استقبال قرار گرفته است. چوخه‌ها بیشتر نیم‌ تنه‌ای از جنس پشم یا پنبه‌ای دارند. جالب است بدانید به این نوع لباس کردی در شهرهای بانه، سقز و مریوان (که‌وا) می‌گویند اما مردم سنندج همچون اهالی اورامان به آن چوخه می‌گویند. این نوع از لباس به طور معمول با (رانک) استفاده خواهد شد. بیشتر اوقات جنس رانک همچون چوخه از نوعی پارچه که با موی بز تولید می‌شود دوخته خواهد شد. مردان از چوخه و رانک در مهمانی‌های رسمی استفاده می‌کنند.

پانتول یا رانک

 در میان تمامی لباس‌های قوم کرد شلوار کردی بیشتر از همه معروف شده است. این شلوارها بدنه گشادی دارند و در قسمت دم‌ پا تنگ‌تر می‌شوند. رنگ پارچه‌هایی که برای شلوارهای کردی استفاده می‌شود قهوه‌ای، سرمه‌ای، خاکستری و… است. البته که محدودیتی در انتخاب رنگ لباس برای مردان وجود ندارد و آنان هر رنگی که مایل باشند می‌توانند بپوشند. به طور کلی می‌توان گفت چوخه و رانک و پانتول و رانک بخش اساسی لباس‌های کردی مردانه را در بر گرفته است.

ملکی

ملکی نیم‌ تنه‌ای بدون یقه است که معمولا از جنس و رنگ پارچه پانتول ساخته می‌شود. این نوع از لباس کردی از پایین تا بالا دکمه دارد و به وسیله آن‌ها بسته خواهد شد.

لفکه سورانی یا سورانی

گاهی اوقات در دوخت لباس‌های کردی از پارچه‌ای سفید رنگ استفاده می‌شود. کردها این پارچه را به عنوان ساعد بند یا پابند در لباس به کار می‌برند. لفکه پارچه‌ای نسبتاً بزرگ است که دارای زبانه‌ای مثلثی شکل در انتهای آستین است. از لفکه‌ها در مهمانی و مجالسی که رقص کردی دارند استفاده خواهد شد. اما در مهمانی‌های رسمی و نیمه رسمی آن را به صورت باز به دور مچ دست می‌بندند. تاریخچه پیدایش لفکه مربوط به دوران جنگ است که این پارچه اضافی فواید بسیاری را برای شخص جنگنده به همراه داشت. همچنین زمانی که می‌خواستند آستین‌هایشان را برای کاری مانند وضو گرفتن بالا بزنند همچون دیگر لباس‌ها مشکلی بابت این موضوع نداشتند.

شال

از شال با نام‌های دیگری چون (پشت وین، پشت ینه) نیز یاد می‌کنند. جنس شال‌هایی که روی لباس کردی استفاده می‌شود نخی بوده و بافنده‌ها معمولاً آن‌ها را با طرح‌های راه راه یا شطرنجی می‌بافند. طول شال متناسب با درخواست خریدار می‌تواند تغییر کند اما استاندارد آن از ۳ تا ۱۰ متر است. در نظر داشته باشید شال‌هایی که به دور کمر استفاده می‌شوند به جای این که مستطیلی شکل باشند به شکل مربعی دوخته می‌شوند؛ اما باید در هنگام بستن آن به دور کمر، با تا زدن‌های پی در پی آن را به شکل مثلث و سپس نواری درآورد. فلسفه بستن شال کمر گرم نگه‌داشتن بدن است.

پشت بند

پشت بند و شال یکی هستند اما معمولاً پشت بندها از پارچه‌های گل‌دار دوخته می‌شوند‌. معمولاً طول پشت ‌بند شش متر است. روش بستن پشت ‌بند اشکال متفاوتی دارد که بنابر نیاز، شخص می‌تواند از یکی از آن‌ها را استفاده کند. به عنوان مثال کرد‌هایی که در جنگ بودند و از اسلحه کمری استفاده می‌‌کردند پشت ‌بند را به‌گونه‌ایی به دور کمر خود می‌پیچیدند که سلاحشان معلوم نباشد.

دستار

از قدیم ‌الایام رسم بوده که مردان کرد از کلاه برای پوشش خود استفاده کنند. دستار پارچه یا کلاهی است که آن‌ها روی سر قرار می‌دادند. دستارها نام‌های دیگری مانند کلاغه، دشلمه، رشتی، سربند و سروین دارند. شکل و طرز بستن دستارها بنابر منطقه جغرافیایی زندگی هر مرد کرد، متفاوت است. جالب است بدانید بستن دستار تنها مختص به مردان نیست و زنان کرد زبان نیز از آن استفاده می‌کردند؛ اما قطعاً شکل بستن و همچنین جنس پارچه آن با دستار مردانه متفاوت است.

فره‌نجی یا فرنجی

در نواحی اورامانات جلیقه‌ای از جنس پشم برای مردانی که خارج از خانه مشغول به کار بودند، برای گرم نگه داشتن بالاتنه آن‌ها دوخته می‌شد. نحوه دوخت این لباس با جلیقه‌های مناطق دیگر متفاوت است. بیشترین تفاوتی که می‌توان به طور واضح مشاهده کرد، برآمدگی‌هایی است که بر روی شانه این لباس دیده می‌شود.

پوزوانه یا ساق بند

مناطقی که افراد کرد نشین در آن جا ساکن هستند اکثرا کوهستانی بوده و در بیشتر روزهای سال هوای سردی بر آن منطقه حاکم است. مردان جهت جلوگیری از نفوذ سرما به بدن در فصل زمستان از ساق بند استفاده می‌کردند. در نظر داشته باشید این لباس تنها برای استفاده در فصل سرد سال نیست، یعنی می‌توان آن را در فصل تابستان برای جلوگیری از گزش مار در هنگام عبور از کوهستان و شکار نیز‌ استفاده کرد. همچنین از آن برای جمع کردن دم‌پای شلوار کردی در زمان عبور از مناطق صعب‌العبور و سنگلاخی نیز استفاده می‌شود.

کله بال

 معمولاً از این نوع لباس چوپان‌ها استفاده می‌کنند. جنس کله بال نمدی بوده و مناسب استفاده در صحرا است.

کلاو

کلاو یا کلاه در مناطق کرد نشین با دقت بالایی جهت ایجاد نقش و نگار بر دوخت آن ساخته خواهد شد. به طور معمول طرح‌های کلاه مردان کرد زبان برگرفته از فرهنگ کردی و در رنگ‌های سیاه، سفید یا ترکیبی از هر دو است. طرح کلاه مطابق با نظر استفاده کننده در دو مدل تخت یا بلند درست می‌شود. مردان معمولاً کلاه‌ها را به همراه پیچ خریداری می‌کنند.

پیچ

 دستمال یا عمامه نام دیگر پیچ است. رنگ پیچ‌ها از الگوی رنگ کله پیروی می‌کند. طول پارچه‌ی پیچ به سه متر نیز می‌رسد و آن را برای ثابت نگه ‌داشتن کلاه استفاده می‌کنند و مطابق با الگوی خاصی به دور سر خود می‌پیچند. برای افزایش جذابیت پیچ‌ها، در هنگام بستن ریشه‌هایی آویزان به طرفین باقی می‌گذارند.

کلاش

 گیوه یا کلاش کفشی به رنگ سفید است که با رشته‌های نخی دوخته می‌شود. به کار بردن این رشته‌ها در کفش، مانع بدبو شدن پا خواهد شد.

کراس

 از واژه کراس بیشتر برای لباس کردی زنانه استفاده می‌شود؛ اما مردان نیز لباسی بدون یقه تحت عنوان کراس دارند.

چوپی

چوپی دستمالی است که برای انجام رقص کردی استفاده می‌شود.

لباس کردی زنانه

جنس لباس‌های کردی زنانه غالباً حریر، تور، مخمل، ساتن، پولک ‌دوزی و سرمه ‌دوزی به همراه سنگ ‌دوزی و ملیله ‌دوزی، منجوق دوزی و… است. از این توضیحات نتیجه می‌گیریم تنوع جنس لباس‌های زنانه بسیار بیشتر از لباس‌های مردانه است. در ادامه در مورد انواع لباس‌های کردی که برای زنان کرد طراحی شده است بیشتر توضیح خواهیم داد. با ما همراه بمانید.

جافی

جافی به شلوار گشادی گفته می‌شود که همچون شلوار مردانه دوخته می‌شود. این شلوار ویژه زنان کرد روستایی است که در هنگام کار آن را بر تن می‌کنند. اما در سایر مواقع زنان از شلوارهایی با جنس نخ و پارچه‌های نرم استفاده می‌کنند. وجه تشابه شلوار زنانه کردی با جاوفی، گشاد بودن هر دوی آن‌ها است.

کراس

کراس به پیراهنی گفته می‌شود که مخصوص زنان کرد بوده و دوختی بسیار ساده دارد. کراس‌ها دارای دامنی بلند و گشاد هستند. پارچه‌ کراس با توجه به مکانی که می‌خواهند از آن استفاده کنند متفاوت است؛ اما همواره طرح‌های زیبا با رنگ شاد را به کار می‌برند.

کلنجه

کلنجه قسمتی از پوشش زنان کرد است که به جلیقه شبیه است. به این مدل از لباس کردی در اورامانات سخمه می‌گویند. سخمه‌ها بیشتر از پارچه‌های جذاب، نفیس و گرانقیمت دوخته می‌شود و معمولاً از جنس مخمل هستند.

 

در مقاله زیر میتوانید با یکی از اماکن تاریخی شهر سنندج آشنا شوید:

معرفی فرش تاریخی و اصیل بیجار-با بیش از ۱۰۰ ها رنگ و نگاره بسیار زیبا

شال

لباس‌های کردی زنانه همچون لباس‌های کردی مردانه با توجه به منطقه جغرافیایی دارای اشکال متفاوتی هستند. برخی از لباس‌های کردی نیاز است که روی آن‌ها از شال در ناحیه کمر استفاده شود. این شال‌ها به شکل نواری بوده و در رنگ.ها و طرح‌های مختلفی قابل خریداری است. زنان شال‌ها را به شکلی روی لباس می‌بندند که انتهای دامن لباس کردی روی زمین کشیده نشود و مانع درست راه رفتن آن‌ها نگردد.

گلونی

گلوتی نوعی روسری است که معمولاً کردهای جنوب و سورانی از آن استفاده می‌کنند. گلونی‌ها نقش‌های مخصوص با ظرافت بالایی دارند.

کلاو

 جنس زیرین کلاو‌ها معمولاً مقوایی هستند. رویه کلاو پارچه و پولک است؛ که زنان متناسب با لباسی که بر تن می‌کنند رویه کلاه را انتخاب خواهند کرد. کردها معمولاً این کلاه را روی لبا‌س‌های کردی خاصی می‌پوشند. این کلاه‌ها به شکل استوانه کوتاه هستند که روی آن را با طرح‌های جذاب طراحی می‌کنند. کلاو‌ها به وسیله رشته نخ طلایی رنگ پوشیده از زیورآلاتی چون سکه، نیم سکه و… که از زیر چانه رد می‌شود روی سر ثابت می‌شود.

که‌وا

که‌وا همان قبا است. تفاوت فاحش که‌وا و قبا جنس و پارچه‌های رنگی که‌وا است. زنان کرد این لباس ساده بلند را به همراه کراس می‌پوشند. دوخت که‌وا شبیه مانتوهای بلند جلو باز است با این تفاوت که در زیر مانتو تنها از یک پیراهن ساده استفاده می‌شود اما که‌وا را روی لباس کردی سنتی می‌پوشند. به طور معمول پارچه این نوع از لباس را از میان پارچه‌های نفیس و گران قیمت انتخاب می‌کنند.

ماشته

برخی از زنان کرد زبان پارچه‌هایی را مانند شنل به دور گردنشان، روی لباس کردی می‌پوشند. در فرهنگ کردی به این پارچه‌های شنل مانند ماشته می‌گویند.

کلکه

در بعضی از مناطق کردنشین، زنان از پارچه‌هایی به نام کلکه که دارای رشته‌های بلند از جنس ابریشم به همراه ملیله دوزی‌های ظریف در کناره‌های آن هستند به جای روسری استفاده می‌کنند. جالب است بدانید این نوع از روسری از گران‌ترین روسری‌های ابریشمی است که یک زن می‌تواند از آن استفاده کند. در قدیم ‌الایام تنها زنان خان‌زاده از این روسری استفاده می‌کردند.

 

در مقاله زیر میتوانید با یکی از اماکن تاریخی شهر سنندج آشنا شوید:

معرفی خانه کرد در سنندج-۳ دوره ساخت قدیمی ترین نماد فرهنگ کردستان

 

در نهایت

لباس کوردی دارای قدمت و تنوع بسیار بالایی است. زیبایی و قدمت لباس‌های کردی چه مردانه و چه زنانه، قرن‌هاست که برای همه اقوام مختلف در طول تاریخ ثابت شده است. انواع لباس کردی طبق مردمان مختلف بر اساس فرهنگ، آداب و رسوم و حتی آب و هوای مناطق آن‌ها طراحی شده است. امیدواریم در این مطلب توانسته باشیم به خوبی انواع لباس کردی زنانه و مردانه را به شما معرفی کنیم. شما نیز از چه نوع لباس کردی خوشتان می‌آید؟

 سایر خدمات شارینو:😊

طراحی سایت

طراحی اپلیکیشن

سئو در سنندج

تولید محتوا

پشتیبانی اینستاگرام

طراحی و ساخت تیزر

طراحی پوستر

طراحی لوگو

 

کلینیک دندانپزشکی در سنندج

پزشک قلب و عروق در سنندج

کافه های سنندج